Birleşik Krallık, yavaş büyüme, yüksek kamu borcu ve kısıtlı kamu harcamaları gibi ekonomik zorlukların ortasında, bu yılın sonlarına doğru gerçekleşecek bir ulusal seçime hazırlanıyor. Seçim, şu anda dünyanın en büyük altıncı ekonomisi olan ülke için çok önemli bir an olacak.
Başbakan Rishi Sunak seçmenlere ülkenin hayat pahalılığı krizinden kurtulma yolunda olduğunu söylerken, kamuoyu yoklamalarında önde giden İşçi Partisi Muhafazakar Parti’nin son 14 yıldaki ekonomi yönetimini eleştiriyor.
Muhafazakârların 2010 yılında göreve gelmesinden bu yana Birleşik Krallık, özellikle 2007-09 küresel mali krizinden sonra durgun bir ekonomik büyüme yaşadı. Meydana gelen sınırlı büyüme kısmen yüksek göç seviyelerine bağlanabilir. 2022’nin başından bu yana kişi başına düşen gayrisafi yurtiçi hasılada önemli bir artış olmadı.
Maliye Bakanı Jeremy Hunt, Birleşik Krallık ekonomisinin 2010 yılından bu yana Almanya, Fransa ve İtalya’dan daha hızlı büyüdüğünü, ancak aradaki farkın çok az olduğunu belirtmiştir. Bununla birlikte, 2020’nin başlarında koronavirüs salgınının başlamasından bu yana Birleşik Krallık, Yedi Grup (G7) ekonomileri arasında en zayıf ekonomik performanslardan birine sahip oldu ve sadece Almanya daha kötü durumda.
Birleşik Krallık’ta verimlilik artışı son on buçuk yılda oldukça zayıf seyretmiştir. Düşük iş yatırımları, Brexit’ten kaynaklanan ticari engeller, düşük kamu yatırımları ve beceri eğitimi ile ilgili sorunlar gibi faktörler, ülkenin emsallerine kıyasla geri kalmış verimliliğine katkıda bulunmuştur. Diğer G7 ekonomilerinde ortalama %14’lük bir artış görülürken, 2022 yılında İngiliz iş yatırımları 2016 seviyesinin biraz altında kalmıştır.
Hem Muhafazakâr hem de İşçi Partileri üretkenliği artırma sözü verirken, Muhafazakârlar iş yatırımları için vergi teşviklerine odaklanmakta, İşçi Partisi ise yeşil teknolojiye daha fazla yatırım yapılmasını önermektedir.
Verimlilikteki durgunluk ücretleri de etkiledi ve İngiliz çalışanların reel hane halkı harcanabilir geliri en azından 1950’lerden bu yana ilk kez ulusal seçimler arasında düşüş gösterecek. Almanya ve Fransa’daki meslektaşlarına kıyasla Birleşik Krallık’taki orta gelirli bireyler sırasıyla %20 ve %9 daha yoksuldur.
Birleşik Krallık’taki kamu harcamaları, hükümetin COVID-19 salgınına verdiği yanıt ve Rusya’nın 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından enerji fiyatlarındaki artış nedeniyle 2020’de artış gösterdi. Buna rağmen, özellikle sağlık ve eğitim gibi sektörlerde kamu harcamaları kısıtlı kalmaya devam ediyor. Mevcut hükümetin mali planları, borç azaltma vaatlerine bağlı kalırken son vergi indirimlerini karşılamak için birçok kamu hizmetinde daha fazla kesinti yapılmasını öngörüyor.
İngiltere’nin vergi yükü İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en yüksek seviyesine ulaşmış olsa da, diğer büyük Avrupa ülkelerine kıyasla hala daha düşüktür. Sunak, ulusal sigorta oranlarında son dönemde yapılan kesintileri geliştirme arzusunu dile getirirken, İşçi Partisi ana vergi oranlarını yükseltmeyeceğini belirtti. Bu tutumlar, gelecek hükümetin kamu hizmetlerinin iyileştirilmesi ve istikrarlı kamu maliyesi ihtiyacını nasıl karşılayacağı konusunda soru işaretleri yaratmaktadır.
Birleşik Krallık’ın kamu borcu, diğer birçok ülke gibi, pandemi ve enerji fiyatlarından kaynaklanan harcamalar nedeniyle yükseldi. Uluslararası Para Fonu (IMF) borcun GSYH’ye oranla artmaya devam edeceğini öngörmektedir. Hem Muhafazakârlar hem de İşçi Partisi, yaklaşımları IMF’ninkinden biraz farklı olsa da, beş yıllık bir dönem boyunca azalan bir borç yükü göstermeyi hedefliyor.
IMF kısa bir süre önce Birleşik Krallık’ın ABD, İtalya ve Çin ile birlikte harcamalar ve gelirler arasındaki temel dengesizlikleri giderecek politikalar uygulaması gerektiğini vurgulamıştır. Harcamaların artırılmasına yönelik talepler ve siyasi partilerin vergi taahhütleri dikkate alındığında borç seviyelerinin düşürülmesi zor olacaktır.
Birleşik Krallık’ta ne çalışan ne de iş arayan bireylerin sayısının yüksek olması da bir başka ekonomik endişe kaynağıdır. Ülke, ekonomik büyümeyi engelleyen ve enflasyona katkıda bulunan pandemi öncesine kıyasla daha yüksek oranda çalışma çağındaki kişinin işgücü dışında kalmasıyla G7’de tek başına yer alıyor. Bu sorunun ele alınması ekonomiye ivme kazandırabilir ve hükümet gelirlerini artırabilir.
Reuters bu makaleye katkıda bulunmuştur.
Bu makale yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Şart ve Koşullar bölümümüze bakın.
